Gebelikte beslenme diğer dönemdeki beslenmelerden çok daha
önemlidir.Bebeğin tek kaynağı vardır, o da annesidir.Gebelikte beslenme
hem bebeğin büyüyüp olgunlaşması hem de annenin gereksinmelerinin
karşılanması nedeniyle dikkat edilmesi gereken bir konudur.Uygun
kilodayken gebe kalan sağlıklı bir kadında doğru beslenmeyle gebeliğin
sonunda yaklaşık 9 ila 12 kilo civarında bir ağırlık artışı görülür.
Gebeliğin
değişik safhalarındaki değişik ihtiyaçlar dolayısıyla bu artış ilk üç
ay içinde ayda 1 kilogram,ikinci ve üçüncü üç aylarda ise ayda 1.5 ile 2
kilo düzeyinde tutulmalıdır.Aşırı bir ağırlık artışı ise hem annede hem
de bebekte istenmeyen sonuçlar doğurabilmektedir.
Gebelik ne
beslenme alışkanlıklarının ne de damak zevkinin değiştirilmesini
gerektirmez. Dengeli ve çeşitli beslenme önemlidir. Yapacağınız tek şey
doğal, taze ve bol çeşitli besinler almaktır.
Gebe olduğunuzu
anladığınızda bunlardan hangilerini düzenli olarak yediğinizi ve
yiyecekleriniz arasında bebeğe zarar verecek bir şey olup olmadığını
araştırın.
KALSİYUMBebeğinizin gebeliğin 8. haftasında
oluşmaya başlayan kemik ve dişlerinin gelişimi için kalsiyum önemlidir.
Gebelikte normalde gerek duyduğunuz miktarın iki katı kadar kalsiyum
gereklidir.Kalsiyum açısından zengin besinler arasında peynir,süt
,yoğurt ve yeşil yapraklı sebzeler sayılabilir.
Ancak süt ürünlerinin yağ açısından da zengin olduğunu unutmayın.Bu nedenle yağı alınmış süt ve yoğurdu tercih edebilirsiniz.
Artan
günlük kalsiyum gereksinimini şunlarla giderebilirsiniz: 85 gr yağsız
peynir, 7 dilim beyaz ekmek, 2 bardak süt, 170 gr sardalye.
Kalsiyumdan zengin besinler:Beyaz ekmek
Yarım yağlı peynir
Yağı alınmış süt
Taze badem
Sardalye balığı
Lor peyniri
PROTEİNGebelikte
protein gereksinimi arttığı için protein içeren çeşitli besinleri
almalısınız. Balık ,et ,kuru baklagiller ve sütten yapılan besinler
protein açısından zengin olduğu için alınmalı,etin yağsız kısmı tercih
edilmelidir.
Proteinden zengin besinler:Tavuk eti ü Balık
Yoğurt
Yer fıstığı
Fıstık ezmesi
Yağsız kırmızı et
Yumurta
Mercimek
Kaşar peyniri
C VİTAMİNİC
vitamini plasenta için yaralıdır.Vücudunuzun hastalık etkenlerine karşı
direncini arttırır ve demirin bağırsaklarda emilimini kolaylaştırır. C
vitamini taze meyve ve sebzelerde bulunur.Vücutta depolanmadığı için her
gün belli bir miktar alınmalıdır.Uzun süre saklanan ve pişirilen
besinlerde C vitaminin çoğu kaybolur. Bu nedenle besinleri tazeyken
tüketmeli,sebzeleri çiğ yada az haşlayarak yemelisiniz.
C vitaminden zengin besinler:Lahana
Greyfurt
Karnıbahar
Brokoli
Domates
Yeşil ve kırmızı biber
Brüksel lahanası
Portakal
Patates
Çilek
LİFLİ GIDALARGünlük
beslenmenizin büyük bir bölümünü oluşturması gereken lifli (posalı)
yiyecekler gebelikte sık görülen kabızlığın önlenmesinde çok yararlıdır.
Sebze ve meyveler lif açısından zengindir.
Her gün bolca
yiyebilirsiniz. Kepekli besinler de lif içerir ancak diğer bazı
besinlerin emilimini bozduğundan dolayı fazla yenmemelidir.
Lifli gıdalardan zengin besinler:Kepekli ekmek
Ahududu
Pirinç
Kuru üzüm
Bezelye
Kepekli makarna
Kuru kayısı
Kuruyemiş
Pırasa
FOLİK ASİTBebeğin
merkezi sinir sisteminin gelişmesi için özellikle ilk haftalarda folik
asit gereklidir.Vücutta depolanmadığı ve gebelik süresince normalden
fazlasına gerek duyulduğu için her gün alınmalıdır. Taze yeşil sebzeler
folik asit kaynağıdır. Pişirme içindeki folik asit miktarını azaltacağı
için çiğ yada az haşlayarak yemelisiniz.
Folik asitten zengin besinler:Ispanak
Fındık
Kepekli ekmek
Yer fıstığı
Karnabahar
DEMİRGebelikte
hem bebeğin doğumdan sonra kullanacağı demirin depolanması hem de
gebelik nedeniyle artan kan dolaşımına yeterli oksijen taşınabilmesi
için fazla miktarda demire ihtiyaç vardır. Hayvansal yiyeceklerdeki
demir, sebze ve kuru meyvelerde olandan daha kolay emilir.
Et
yemiyorsanız, demirin emilimini arttırmak için aldığınız besinlerin C
vitamini açısından zengin olması gerekir. Diyet demir eksikliğini
gidermek için tek başına yeterli olmaz. Dolayısıyla artan demir
ihtiyacını karşılamak için demir içeren ilaçların alınması gerekir.
Demir bebeğin ve annenin ana ihtiyaçlarından biridir.
Demir
eksikliği sonucunda yorgunluk hissi ve konsantrasyon güçlüğünün yanı
sıra cilt ve mukozadaki solukluk, saç dökülmesi gibi bazı fiziksel
belirtiler de ortaya çıkar.
Demirden zengin besinler:Yağsız kırmızı et
Ton balığı
Karaciğer ve sakatatlar
Üzüm
BEBEĞİNİZİ KORUYUN!!Gebeliğiniz
sırasında aldığınız besinler plasenta aracılığı ile bebeğinize de
geçmektedir. O yüzden bebeğinize zararlı olabilecek besin maddelerinden
korunmanız gerekir.
Yağlar: Dengeli bir diyette toplam enerji
ihtiyacının %30' u yağlar tarafından karşılanmalıdır.Tüketilecek
yağların seçiminde bitkisel kökenli olanlar (zeytin,mısırözü yağları)
hayvansal olanlara (tereyağı ,iç yağı) tercih edilmelidir.
İşlenmiş
yiyecekler: Konserve gibi işlenmiş yiyeceklerden gebeliğiniz süresince
uzak durmalısınız. Bu tür yiyeceklere genellikle fazladan şeker yada tuz
katılmıştır, fazlaca yağ içerebilirler,içlerinde gereksiz koruyucu,
tatlandırıcı, renklendiriciler bulunabilir. Ürünlerin etiketlerini
dikkatlice okuyup yapay maddeleri içermeyenleri yada en az içerenleri
seçmelisiniz.
Dondurulmuş yiyecekler: İşyeri yemekhanelerinden
verilen sıcak yemeklerden, önceden pişirilmiş süper market
yiyeceklerinden,yeni pişirilmiş ve sıcak olmayan tavuk etinden
sakınmanız gerekir.Bunlarda bebeğinize geçip tehlike yaratabilecek
bakteriler bulunabilir.
Süt ve peynir: Tam mayalanmamış taze
peynir ve pastörize edilmemiş süt de zararlı olabilir.Mutlaka pastörize
edilmiş süt içmelisiniz.
Sıvılar: Gebelikte böbrekleri
çalıştırmak ve kabızlığı önlemek için bolca sıvı içilmesi yararlıdır.En
iyi içecek sudur. Bu nedenle gebelikte istediğiniz kadar bol su
içebilirsiniz. Günde 6-8 bardak su tüketilmesi önerilmektedir.
Çay,
kahve, kakao: Bunların hepsinde bulunan kafeinin sindirim sistemine
bazı zararlı etkileri vardır. Kafein içeren içecekleri günde 3 fincandan
fazla içmemeniz doğru olur. Hatta dayanabilirseniz bu tür içeceklerden
gebeliğiniz boyunca uzak durun.Yerine taze sıkılmış meyve sularını
tercih edin.
Bitki çayları: Gebelik sırasında bitki çayları içmek
istiyorsanız bunların etkilerini iyice araştırmakta fayda
vardır.Paketlenmiş olarak satılan hazır bitki çaylarının bir bölümünde
bebeği etkileyebilecek katkı maddeleri olabilir, ancak çoğunun bebeğe
zararı yoktur. Hatta ahududu yaprağından hazırlanan çayın doğumu eskiden
beri kolaylaştırdığına inanılır. Şeker: Kek ,bisküvi,reçel ve meşrubat
gibi şekerli yiyecek, içecekte gerekli temel besin maddeleri azdır, kilo
almanıza neden olabilirler. Enerjinizi ekmek gibi karbonhidratlardan
almanız, şekeri azaltmanız yaralıdır.
Tuz: Çoğu insan gereğinden
fazla tuz tüketir.Gebelikte ise aldığınız tuzun miktarını düşürmeniz
önemlidir. Fazla tuz bacaklarda şişmelere, sonuç olarak tansiyonunuzun
yükselmesine yol açar.
GEBELİKTE EN YARARLI BESİNLER:Süt ,yoğurt, peynir(kalsiyum ,protein)
Yeşil yapraklı sebzeler (c vitamini,lif,folik asit)
Yağsız kırmızı et (protein ,demir)
Tavuk eti (demir , protein)
Sardalye (kalsiyum,demir,protein)
Portakal ( C vitamini,lif )
Balık (protein)
Kepekli ekmek (protein ,lif,folik asit)
GEBELİKTE YENİLMESİ SAKINCALI GIDALAR:Yüksek civa seviyesi içeren derin su balıkları,deniz kabukluları, midye, deniz kestanesi.
Çiğ ,iyi pişmemiş et,tavuk ve balık(Suşi)
Çiğ yumurta
Taze pastörize olmayan peynir
Pastörize edilmemiş süt ve meyve suları
Çiğ sosis, salam, sucuk, pastırma
Karaciğer, dalak, böbrek
Hazır yemekler
Kızartmalar
2 fincandan fazla kahve ve siyah çay
Bitki çayları (sadece doktorunuzun izin verdiklerini kullanın)
GEBELİKTE ÖNERİLEN BESİN MİKTARI:Sabah kahvaltısı:1 su bardağı süt (200cl)
Beyaz peynir ( 1-2 kibrit kutusu kadar) 30-60 gr
1 yumurta
1 dilim ekmek
şeker 15-30 gr
Öğle yemeği:1 porsiyon et (ızgara-haşlama) 200 gr.
1 porsiyon sebze. 200 gr
½ su bardağı yoğurt 100 gr
1 porsiyon meyve (200-250 gr)
Akşam üzeri kahvaltısı:1 su bardağı süt
Akşam yemeği:1 porsiyon et veya balık (200 gr)
1 porsiyon sebze
1 dilim ekmek .50 gr
1 su bardağı meyve suyu